🛡️ Przegląd suplementacji wspierającej odporność (nie tylko podczas pandemii)

Aktualne doniesienia wskazują, że znacznie wyższa zachorowalność i śmiertelność z powodu COVID-19 występuje wśród pacjentów ze współistniejącymi chorobami takimi jak cukrzyca czy nadciśnienie.^{1, 2} Negatywny wpływ na przebieg choroby może mieć także otyłość – zwłaszcza otyłość trzewna może wiązać się z ciężkimi następstwami infekcji koronawirusowej.³

Obecnie witaminę D nazywa się coraz częściej hormonem ze względu na jej wielokierunkowy wpływ na zdrowie człowieka. Istnieje związek między niedoborem witaminy D a zwiększonym ryzykiem rozwoju szeregu chorób przewlekłych: autoimmunologicznych, nowotworów, nadciśnienia, miażdżycy, cukrzycy, a nawet zaburzeń psychiatrycznych.^{4, 6}

W kontekście wspierania funkcji odpornościowych witamina D3 zmniejsza ryzyko ostrych infekcji dróg oddechowych. Co ciekawe, jej suplementacja okazuje się tym skuteczniejsza, im większy początkowy niedobór.⁵

Nowe badanie przeprowadzone w Hiszpanii wskazało, że 80% pacjentów przebywających w szpitalu z powodu COVID-19 miało niedobór witaminy D3.⁸ Postawiono hipotezę, że suplementacja witaminy D3 może potencjalnie zmniejszać ryzyko infekcji COVID-19.

Badacze wskazali, że zwiększając produkcję „naturalnych antybiotyków” – katelicydyn i defensyn – witamina D3 może obniżać tempo replikacji wirusa, a także redukować poziom cytokin prozapalnych powodujących stany zapalne i uszkadzających wyściółkę płuc.⁷ Niezbędne są jednak dalsze badania i próby kohorotowe (przeprowadzone na odpowiednio dobranej próbie z populacji), aby uzyskać więcej danych na ten temat.

Optymalne zaopatrzenie organizmu w kwasy tłuszczowe omega-3 może być wsparciem w zapobieganiu infekcjom, w tym SARS-CoV-2.⁹ Mowa tu o „morskich” tłuszczach omega-3, czyli frakcji EPA i DHA pozyskanych z tłustych ryb zimnowodnych lub alg morskich (jako alternatywa dla entuzjastów diet roślinnych).

Są one odpowiedzialne za „fazę ustępowania” stanu zapalnego na drodze fagocytozy czy zmniejszonej migracji leukocytów do miejsca zapalenia.^{9, 10, 11} Mówiąc kolokwialnie: zadaniem tych związków jest posprzątanie bałaganu po zapaleniu, a także wspieranie procesu regeneracji po przebytej infekcji.

W związku z działaniem przeciwzapalnym badacze wskazują, że kwasy omega-3 mogą skrócić czas trwania krytycznego okresu zapalnego w COVID-19 nazywanego „burzą cytokinową”. Mogą także oddziaływać na innych etapach infekcji, m.in. na wejściu i replikacji wirusa.⁹

Wiele badań poświęcono także kurkuminie – aktywnemu związkowi występującemu w kurkumie. Ze względu na jej właściwości przeciwzapalne i przeciwwirusowe, a także działanie wspomagające ochronę układu oddechowego, kurkumina może odgrywać potencjalną rolę w terapii COVID-19.¹²

Niedawne badanie molekularne wykazało, że kurkumina może hamować wnikanie wirusa SARS-CoV-2 poprzez zdolność do wiązania receptorów ACE2. To receptor, który wiążąc się z glikoproteiną kolców wirusa ułatwia wnikanie wirusa do komórek.¹³

Ponadto kurkumina redukuje stan zapalny i może być pomocna w odwracaniu burzy cytokinowej, czyli nadmiernie gwałtownej reakcji układu immunologicznego, odpowiadającej za ciężki przebieg COVID-19.¹⁴ Jednak by potwierdzić tę hipotezę, potrzeba większej liczby badań, zwłaszcza klinicznych, na które wielu z nas czeka z niecierpliwością.

Pojawiły się obserwacje, które wskazały znacząco niższe poziomy cynku u pacjentów z COVID-19. Ponadto osoby z niedoborem tego minerału miały znacznie więcej powikłań (70% vs. 30%) i były dłużej hospitalizowane. Badania in vitro pokazały także, że obniżone poziomy cynku sprzyjają interakcji receptora ACE2 z wirusem SARS-CoV-2. Z kolei podwyższony poziom cynku hamował ekspresję ACE2, co zmniejszało interakcję z wirusem.¹⁶

Cynk jest pierwiastkiem o silnych właściwościach immunoregulacyjnych i wirusowych. Na jego niedobór mogą być szczególnie narażone osoby starsze, kobiety w ciąży i karmiące, osoby z chorobami przewlekłymi (w tym cukrzyca), chorobami przewodu pokarmowego czy wegetarianie.¹⁵ Warto więc zadbać o zbilansowaną, bogatą w cynk dietę.

• Nieprzestrzeganie zaleceń żywieniowych i sięganie po wysoko przetworzoną, mało odżywczą żywność prowadzi do niedoborów witamin i minerałów, co przekłada się na osłabienie funkcji układu odpornościowego.
• W trudnym okresie pandemicznym warto szczególnie dbać o fundament dobrej odporności: różnorodną dietę zapewniającą dostarczenie wszystkich związków niezbędnych dla prawidłowych funkcji immunologicznych (takich jak selen, cynk, tłuszcze omega-3 czy witamina D3). ‍
• Pierwsze badania w kontekście wspierania odporności przez suplementację poszczególnych mikroskładników (witamin i minerałów) w dobie COVID-19 są bardzo obiecujące. Nadal jednak pozostaje nam czekać na większe, randomizowane badania kliniczne, które pozwolą na wyciągnięcie konkretnych wniosków.
• Warto pamiętać o antyoksydantach na swoim talerzu (lub w filiżance). Niedawno opublikowane badanie wykazało, że związki aktywne występujące w gorzkiej czekoladzie i zielonej herbacie potrafią blokować kluczowy enzym koronawirusa (Mpro), niezbędny do jego replikacji i namnażania się w organizmie.¹⁷ Wiesz zatem, co robić☺
• Nie zapominaj, że wspieranie odporności jest procesem długofalowym i uzależnionym od codziennego stylu życia. Dbaj o codzienną dawkę sportu (wzrost limfocytów), wysypianie się, regenerację i ograniczanie permanentnego stresu. Właśnie takie kompleksowe podejście pomaga zadbać o dobrze funkcjonujący układ immunologiczny.
• W pewnych sytuacjach warto także rozważyć suplementację niektórych składników. Jej podstawą jest na pewno witamina D, której nie dostarczy sama dieta. W przypadku ograniczania spożycia tłustych ryb morskich warto zadbać o suplementację tłuszczów omega-3 z dobrej jakości preparatów.
• Pamiętaj jednak, że garść suplementów nie zastąpi dobrze zbilansowanej diety i zdrowego stylu życia – jest jedynie cegiełką wspierającą cały fundament! W celu doboru suplementacji najlepiej skonsultować się ze specjalistą, który pomoże odpowiednio dobrać suplementy, by zagwarantować skuteczność i bezpieczeństwo takiej interwencji.